데바나가리 글자는 한글과 같이 자음과 모음을 결합하여 한 글자를 만듭니다. 자음을 배울 때 모든 글자가 अ(a)로 끝나는 것을 보셨을 것입니다. 이는 사실’ ् + अ’ 형태여서 그랬던 것입니다. 여기서 ‘ ्’는 글자가 어떤 모음과 결합하지 않고 자음의 소리만을 지님을 나타냅니다. ‘ ्’ 형태를 지닌 글자에 각 모음이 결합해서 한 글자를 구성합니다. 이때 한글과 다른 점은 모음과 자음이 결합할 때 모음의 형태가 바뀐다는 점입니다. 아래 예시를 통해 확인해보겠습니다.
क् + अ = क k + a = ka
क् + आ = का k + aa = kaa
क् + इ = कि k + i = ki
क् + ई = की k + ee = kee
क् + उ = कु k + u = ku
क् + ऊ = कू k + oo = koo
क् + ए = के k + e = ke
क् + ऐ = कै k + ai = kai
क् + ओ = को k + o = ko
क् + औ = कौ k + au = kau
क् + अं = कं k + an = kan
자음과 모음이 어떻게 결합하는지 아래 그림을 통해 확인하실 수 있습니다.
अ | आ | इ | ई | उ | ऊ | ए | ऐ | ओ | औ | अं | |
क | क | का | कि | की | कु | कू | के | कै | को | कौ | कं |
ख | ख | खा | खि | खी | खु | खू | खे | खै | खो | खौ | खं |
ग | ग | गा | गि | गी | गु | गू | गे | गै | गो | गौ | गं |
घ | घ | घा | घि | घी | घु | घू | घे | घै | घो | घौ | घं |
च | च | चा | चि | ची | चु | चू | चे | चै | चो | चौ | चं |
छ | छ | छा | छि | छी | छु | छू | छे | छै | छो | छौ | छं |
ज | ज | जा | जि | जी | जु | जू | जे | जै | जो | जौ | जं |
झ | झ | झा | झि | झी | झु | झू | झे | झै | झो | झौ | झं |
ट | ट | टा | टि | टी | टु | टू | टे | टै | टो | टौ | टं |
ठ | ठ | ठा | ठि | टी | ठु | ठू | ठे | ठै | ठो | ठौ | ठं |
ड | ड | डा | डि | डी | डु | डू | डे | डै | डो | डौ | डं |
ढ | ढ | ढा | ढि | ढी | ढु | ढू | ढे | ढै | ढो | ढौ | ढं |
त | त | ता | ति | ती | तु | तू | ते | तै | तो | तौ | तं |
थ | थ | था | थि | थी | थु | थू | थे | थै | थो | थौ | थं |
द | द | दा | दि | दी | दु | दू | दे | दै | दो | दौ | दं |
ध | ध | धा | धि | धी | धु | धू | धे | धै | धो | धौ | धं |
न | न | ना | नि | नी | नु | नू | ने | नै | नो | नौ | नं |
प | प | पा | पि | पी | पु | पू | पे | पै | पो | पौ | पं |
फ | फ | फा | फि | फी | फु | फू | फे | फै | फो | फौ | फं |
ब | ब | बा | बि | बी | बु | बू | बे | बै | बो | बौ | बं |
भ | भ | भा | भि | भी | भु | भू | भे | भै | भो | भौ | भं |
म | म | मा | मि | मी | मु | मू | मे | मै | मो | मौ | मं |
य | य | या | यि | यी | यु | यू | ये | यै | यो | यौ | यं |
र | र | रा | रि | री | रु | रू | रे | रै | रो | रौ | रं |
ल | ल | ला | लि | ली | लु | लू | ले | लै | लो | लौ | लं |
व | व | वा | वि | वी | वु | वू | वे | वै | वो | वौ | वं |
श | श | शा | शि | शी | शु | शू | शे | शै | शो | शौ | शं |
ष | ष | षा | षि | षी | षु | षू | षे | षै | षो | षौ | षं |
स | स | सा | सि | सी | सु | सू | से | सै | सो | सौ | सं |
ह | ह | हा | हि | ही | हु | हू | हे | है | हो | हौ | हं |
क्ष | क्ष | क्षा | क्षि | क्षी | क्षु | क्षू | क्षे | क्षै | क्षो | क्षौ | क्षं |
त्र | त्र | त्रा | त्रि | त्री | त्रु | त्रू | त्रे | त्रै | त्रो | त्रौ | त्रं |
ज्ञ | ज्ञ | ज्ञा | ज्ञि | ज्ञी | ज्ञु | ज्ञू | ज्ञे | ज्ञै | ज्ञो | ज्ञौ | ज्ञं |
여기서 주의해야 하는 글자가 있습니다. र् 와 उ, ऊ가 결합할 때는 각각 형태가 रु, रू가 됩니다. 그래서 ु, ू 를 र 아래가 아니라 중간 부분에 표기해야 합니다.
표기되어있지 않은 문자는 결합이 불가능한건가요?